عامل بیماری
استرس، مصدومیت، رژیم نامناسب و کیفیت پایین آب (برای مثال پی اچ ناپایدار)
نحوه تشخیص
بافت پنبه ای در اطراف دهان نقاط سفید رنگ بر روی دهان، اطراف چانه و روی باله ها ممکن است با مدفوع نخ مانند و شفاف، کاهش اشتها، و تنفس سریع (در صورت عفونت آبشش ها) همراه باشد.
نحوه درمان
این بیماری یکی از عفونت های باکتریایی رایج میان ماهی های آکواریومی آب شیرین، به خصوص در ماهی زنده زا و گربه ماهی، می باشد. این بیماری در میان ماهی های آب شور دیده نمی شود ولی بیماری های میکسوباکتریال که در میان ماهی های آب شور دیده می شوند بسیار به این بیماری شباهت دارند.
کلومناریس می تواند از طریق آبشش ها یا زخم های کوچک روی پوست به بدن ماهی منتقل شود و به صورت عفونت های داخلی یا خارجی خود را نشان دهد. گسترش این بیماری دو حالت مختلف دارد. در حالت اول ممکن است گسترش در طی چندین روز یا حتی چند ماه صورت بگیرد و در حالت دوم ممکن است به صورت ناگهانی و در عرض چند ساعت کاملاً گسترش پیدا کند و تمام ماهیان آکواریوم را نابود کند. این بیماری به شدت مسری است و می تواند از طریق تورهای آلوده و یا ظرف یا حتی غذای آلوده منتقل شود.
عواملی که به شیوع این بیماری کمک می کنند شامل استرس، مصدومیت، رژیم نامناسب و کیفیت پایین آب (برای مثال پی اچ ناپایدار) می باشند. برای پیشگیری از کلومناریس در آکواریوم خود از فیلترهای بیولوژیک استفاده کنید، آب آکواریوم را به صورت هفتگی عوض کنید و کف آن را تمیز کنید. همچنین هوادهی مناسب، تغذیه ی متنوع و کامل، و عدم شلوغی بیش از حد آکواریوم به پیشگیری از این بیماری کمک بسیاری می کنند.
کلومناریس در ابتدا به صورت خطی سفید یا خاکستری در اطراف لب ها ظاهر می شود و سپس به شکل پرزهای کوتاه قارچ مانند شروع به پیشروی می کند. این باکتری آنزیم های از بین برنده ی پروتئین و غضروف تولید می کند و به ایجاد لکه های بیضی شکل با زخمی باز در مرکز منجر می شود. این بیماری ممکن است باله ها را نیز آلوده کند و به تدریج به از بین رفتن آن ها بینجامد.
همچنین نواحی خاکستری رنگی به شکل زین ممکن است بر روی باله ی پشتی شکل بگیرد و خطی سفید دور تا دور بدن ماهی را احاطه کند. به مرور که نواحی آلوده گسترش پیدا می کنند زخمی قهوه ای و زرد رنگ در مرکز توده سرباز می کند که در واقع حاصل ذرات مضر گیر افتاده در بافت باکتریایی هستند.
این بیماری بسیار سریع عمل می کند و به درمان سریع نیاز دارد. سم های تولید شده و عدم توانایی ماهی در خوردن غذا بسیار مضرند و اگر در مراحل اولیه کنترل نشوند کشنده خواهند بود.
این باکتری معمولا به همراه باکتری دیگری به نام آئروموناس ظاهر می شود و قارچ ها هم پوست آلوده را مورد حمله قرار می دهند. توجه داشته باشید که برخی گونه های این باکتری در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند. بنابراین لطفا دوره ی درمان را تکمیل کنید. برای آن که کاملا از شر این بیماری خلاص شوید ابتدا کیفیت آب را بهبود ببخشید و سپس شروع به درمان کنید.
شما می توانید این بیماری را با داروهای گرم-منفی درمان کنید ولی در این صورت باکتری های دیگر که گرم-مثبت (با مقاومت کمتر) هستند از رفتار کلومناریس تقلید می کنند. بنابراین اگر از درمان گرم-مثبت استفاده کردید و جواب گرفتید، بیماری ماهی شما کلومناریس نبوده است. برخی آکواریوم دار ها توصیه می کنند که اگر از بیماری مطمئن نیستید از هر دو داروی گرم-منفی و گرم-مثبت استفاده شود.
از چندین داروی مختلف می توان برای درمان کلومناریس استفاده کرد:
- پنی سیلین: 10.000 واحد پنی سیلین به ازای هر لیتر آب می تواند درمان بسیار موثری باشد. بعد از دو روز یک بار دیگر این درمان را تکرار کنید.
- کلرومایستین: می توانید از کلرومایستین با دوز 10 الی 20 میلی گرم به ازای هر لیتر استفاده کنید. بعد از دو روز یک بار دیگر این درمان را تکرار کنید.
- کانامایسین: این دارو به درمان هر دو باکتری کلومناریس و آئروموناس کمک می کند.
- ماراسین: این دارو در درمان کلومناریس موثر است و همچنین استفاده از ماراسین 2 در کنار آن به درمان باکتری آئروموناس نیز کمک می کند.
دیگر داروها: سولفات مس، فوران، تتراسیکلین و پرمنگنات پتاسیم. داروهای نیفور پرینول، آکریفلاوین، كلرامفنيكل و مالاشیت گرین نیز در درمان این باکتری موثر شناخته شده اند.
غذای آغشته به دارو: تغذیه به وسیله ی غذاهای غنی شده با ترامایسین (اکسی تتراسیکلین) به درمان داخلی این بیماری کمک می کنند.