شناسایی مانتی پورا (بخش اول): راهنمای چگونگی رشد و تنوع گونه ها
مانتی پورا گروهی محبوب از مرجان های آکواریومی با تنوع زیبا و اشکال و رنگ های مختلف هستند. در بسیاری از گونه هایی که توصیف شده اند، هنگامی که سعی در شناسایی یک نوع مانتی پورا داریم دانستن این مساله که از کجا باید شروع کرد می تواند کاملا دشوار باشد. بدین منظور ما در حال ساخت راهنمایی جهت کمک به دسته بندی و شناخت این گونه شگفت انگیز از مرجان ها می باشیم.
در ابتدا، قبل از شروع هر کاری به معرفی کوتاهی از برخی صفات این گونه از مرجانها (که در ادامه مطلب به شناخت آن نیازمندیم) خواهیم پرداخت:
Tuberculae
شکل 1 -Tuberculae مانتی پور
Tuberculae نوعی الگوی رشد بوده که بزرگتر از اسکلت مرجانی می باشد. در برخی مواقع، این ساختار با رگه های موجود بر روی سطح مرجان آمیخته می شود. Tuberculae های بسیار بزرگ گنبدی شکل را "verrucae " می نامند.
Papillae
شکل 2 -Papillae مانتی پورا
Papillae نوعی الگوی رشد بوده که کوچکتر از اسکلت مرجانی می باشد. در برخی مواقع، این ساختار در اطراف اسکلت مرجانی قرار می گیرد که در این حالت "thecale " نامیده می شوند.
کورالیت (اسکلت مرجانی) یا در سطح coenosteum (بخشی از پایه آهکی مرجان ها) پخش شده و یا در گودی های قیفی شکل قرار گرفته است.
در نهایت 6 مدل نحوه رشد مختلف را داریم:
رشد صفحه ای یا خطی، ستونی، massive-sub ،massive ،شاخه ای و پوششی.
هنگامی که می خواهید نحوه رشد مرجان را دریابید، شما فقط نیاز به نگاه کردن به Papillae و Tuberculae دارید، پس از آن شما می فهمید که آن ها از چه گروهی (به لحاظ نحوه رشد) هستند.
ما کار خود را با دو گروه اول مانتی پورا آغاز می کنیم:
گونه هایی با رشد صفحه ای (یا خطی) با رگه های اسکلتی آشکار و درخشان:
توصیف: کلونی به شکل برگ یا فنجان اما با رگه های ضخیم درخشان در طول سطح.
این گروه ها از 4 گونه تشکیل شده اند:
شکل 3 -دیوار مانتی پورا در اندونزی
1 .مانتی پورای فولیوسا (foliosa Montipora)
شکل 4 -مانتی پورای فولیوسا (foliosa Montipora)
مانتی پورا فولیوسا شاید یکی از متداول ترین گونه های مانتی پورا با شکل رشد فنجانی یا صفحه ای باشد. این گونه با رگه های جلا داده شده (درخشان) و بسیار واضح که عمود بر حاشیه کلنی می باشند، مشخص می گردد. این گونه ها در برخی موارد میتوانند دارای Papillae های بسیار کوچکی نیز باشند.
2 .مانتی پورای سبونسیس (cebuensis Montipora)
شکل 5 -مانتی پورای سبونسیس (cebuensis Montipora)
مانتی پورا سبونسیس گونه ای بسیار محبوب است، که دارای رگه های درخشان، شعاعی، نامنظم و بسیار ضخیم است که عمود بر لبه کلونی میباشند.
3 .مانتی پورای دلیکاتولا (delicatula Montipora)
شکل 6 -مانتی پورای دلیکاتولا (delicatula Montipora)
مانتی پورا دلیکاتولا به شکل صفحه های ورقه ورقه ای نازک با رگه های درخشان کم رنگ، شعاعی، نامنظم و بسیار نازک میباشد.
4 .مانتی پورای هادسونی (hodgsoni Montipora)
شکل 7 -مانتی پورای هادسونی (hodgsoni Montipora)
کلونی های مانتی پورای هادسونی صفحه های نامنظم نازکی را تولید می کند. دارای پلیپ های بسیار کوچکی بوده و رگه هایش نامنظم و شعاعی می باشد. هیچ Papillae بر روی سطح شان نداشته اما دارای Tuberculae های بسیار کوچکی می باشد که با رگه های نازک درهم آمیخته شده است.
گونه هایی با رشد صفحه ای (یا خطی) بدون رگه های اسکلتی آشکار:
توصیف: کلونی به شکل برگ یا فنجان اما بدون هیچ گونه رگه شعاعی آشکار در طول سطح.
این گروه ها از 5 گونه تشکیل شده اند:
1 .مانتی پورای فریابیلیس (friabilis Montipora)
شکل 8 -مانتی پورای فریابیلیس (friabilis Montipora)
کلونی های مانتی پورا فریابیلیس ضخیم تر، اسفنجی شکل و مسطح بوده با سطحی زمخت و هموار. این گونه هیچ Papillae و یا Tuberculae ای ندارد. کورالیت (اسکلت آهکی) مرجان در هم آمخیته اما به وضوح قابل مشاهده است.
2 .مانتی پورای فلوریدا (florida Montipora)
شکل 9 -مانتی پورای فلوریدا (florida Montipora)
کلونی مانتی پورا فلوریدا به شکل فنجان، بلند، ترد، شکننده و نازک می باشد. سطح آن مسطح و زبر است. papillae های کوچکی (بر روی سطح آن) وجود داشته اما هیچ گونه tuberculae دیده نمی شود، که (این ویژگی) منجر به ایجاد سطحی مسطح و زبر می گردد. این گونه ظاهری بسیار واضح داشته و به سادگی قابل تشخیص است.
3 .مانتی پورای آکوییتوبرکولاتا (aequituberculata Montipora)
شکل 11 -مانتی پورای آکوییتوبرکولاتا (aequituberculata Montipora)
رشد کلونی مانتی پورا آکوییتوبرکولاتا به صورت صفحه ای یا پوششی است که اغلب (با یکدیگر) همپوشانی داشته یا به شکل لوله ای میباشند. کورالیت ها (اسکلت های آهکی) به وسیله papillae ها احاطه شده و درهم آمیخته اند. کورالیت ها در رگه های کوتاه در نزدیکی لبه کلونی با یکدیگر ترکیب شده و ممکن است بر روی کورالیت، تاج هایی تشکیل گردد.
4 .مانتی پورای کراسیتوبرکولاتا (crassituberculata Montipora)
شکل 11 -مانتی پورای کراسیتوبرکولاتا (crassituberculata Montipora)
ین مانتی پورا گونه ای رایج است، کلونی های مانتی پورا کراسیتوبرکولاتا دارای صفحاتی با رشد massive-sub یا پوششی هستند. این گونه ها دارای یک اسکلت آهکی ضخیم در اطراف خود و papillae های سطحی هستند که می توانند رگه های نازک، کوتاه و نامنظم را به سوی لبه ی کلونی شکل بدهند.
5 .مانتی پورای کاپریکورنیس (capricornis Montipora)
شکل 12 -مانتی پورای کاپریکورنیس (capricornis Montipora)
کلونی مانتی پورا کاپریکورنیس مسطح یا ضخیم بوده و می تواند به شکل پیچک یا فنجان رشد کند. اسکلت های مرجانی آن بدون مرز و یا هیچ گونه papillae یا tuberculae ای در هم آمیخته اند. سطح این گونه از مانتی پورا زبر بوده، اما به طریقی دیگر عاری از ویژگی های برجسته است.
این بخش اول از سری راهنمای چگونگی تشخیص مانتی پورا ها بود، در بخش های بعدی به برخی از گونه های مانتیپوراهای پوششی خواهیم پرداخت.
مترجم: علی نجفی
گردآورنده: بنیامین گیوی